Waarom voetbal echt oorlog is

woensdag 17 februari 2016

Tientallen jongetjes dromen van een voetbalcarrière. Net als hun helden Messi, Ronaldo en Neymar hopen ze ooit op het voetbalveld te schitteren. Elke zondag staan enthousiaste ouders langs het veld om hun voetballende kroost aan te moedigen. Soms lopen de gemoederen hoog op. Zelfs bij de plaatselijke club is voetbal soms oorlog. Wist je dat mensen hun strijdlust tijdens een potje voetbal te danken hebben aan hun voorouders?

Voetbal is oorlog
Voetbal is een echte teamsport waar samenwerken, discipline en respect centraal staan. Zowel tijdens voetbaltrainingen en wedstrijden is sportief gedrag het hoogste goed. Tenminste, zo werkt het in theorie. In de praktijk loopt een voetbalwedstrijd namelijk regelmatig uit de hand. We hebben het hier niet alleen over boze voetbalouders, maar ook rellen met soms zelfs doden tot gevolg. Reden voor psychologen om te achterhalen waarom voetbal soms echt oorlog is.

Van wedstrijd tot gewapend conflict
Uit psychologisch onderzoek blijkt dat onze voorouders een grote rol spelen bij de beleving van voetbal. Voetbal heeft namelijk alles te maken met stammentwisten uit de prehistorie. Al ver voor onze jaartelling werkten mannelijke stamleden met elkaar samen in de strijd tegen een gezamenlijke vijand. Onze huidige beschaving gedraagt zich niet veel anders dan de oude stammen. Zo escaleerde in 1969 een WK kwalificatiewedstrijd tussen El Salvador en Honduras volkomen. De strijd op het veld leidde zelfs tot het uitbreken van een oorlog tussen beide landen. Uiteindelijk duurde het gewapende conflict slechts 100 uur, na bemoeienis van de Verenigde Naties. In de tussentijd vielen er helaas 2000 doden te betreuren.

‘Topvoetbal is zoiets als oorlog. Wie netjes blijft, is verloren’

- Rinus Michiels

De rol van de scheidsrechter
De afgelopen jaren is er in Nederland steeds vaker sprake van geweld tegen scheidsrechters. Ook dit geweld komt voort uit de stammenoorlogen van onze voorouders. Het wordt verwacht dat een scheidsrechter neutraal is. Hij moet van een ‘andere stam’ zijn dan de twee voetbalploegen. Een scheidsrechter wordt echter vaak partijdigheid verweten. De stammen op het veld laten meestal op niet misverstane wijze weten wat ze hier van vinden. Bij de meeste wedstrijden gebeurt dit op nog redelijk respectvol. Helaas is de ‘derde stam’ op het veld toch vaak het slachtoffer van verbaal en/of lichamelijk geweld.

Winnen in het rood
De oorlogszuchtige neigingen van de mens zien we vaak terug op het voetbalveld. De erfenis van onze voorouders komt zelfs terug in de kleur van voetbalshirts. Het blijkt dat teams zich vaak in het rood gekleed zijn. Sterker nog, het is het meest gebruikte tenue bij voetbalclubs in Europa. Niet verrassend, want rood staat voor kracht, energie en oorlog. Onderzoek heeft bijzonder genoeg aangetoond dat teams met een rood shirt nog vaker winnen ook. Rood zou namelijk intimiderend werken op het veld. Een tegenstander wordt er als het ware door afgeschrikt. Spanje, Portugal en Chili staan allemaal in de top 10 van de FIFA wereldranglijst van 2016. Toeval of niet?